Monday, September 13, 2010

Falam Tthansonak Dawnkham Tu Pawl




Face book ih ka tar mi Falam khua zuk tampi a um ih, Falam si lomi, ka rualpi pakhat nih
“Comment” ih angan mi cu “Falam hi kum 3 ka um dah ih khua nuam zet leh Falam mi
pawl khal kom nuam zet an si. Asinan, kum 10 rei hnuah ka feh sal cu, a mah kel te a rak
si thotho, tthanso nak hmuh ding a um lo” a ti. Himi cafang ngan mi in ka lung i khawih
zetih thu tampi in ruat tir.

Tulai san tiluang kan zoh lala a si khal le abikin Laitlang ih pengtthen pawl lakah Falam
peng hi tthansolo bik kan si lo hmanah, a tthansolo mi pengah kan tel ti cu tuni ah mit
hmuh ah sim le rel ttul lo in a lang mi a si. Ziang ruangah a tthansolo ti cu, thu hla tampi
a um mi sungah, a hnuailam ih ngan mi pawl hi ‘Falam Tthanso nak Dawnkhamtu Pawl”
lakih thupi zual pawl an si in ka hmu.

1) Hotu/Hruaitu cawisang thiamlo: Falam pawl cu kawlram le Laitlang huap zoh
tikah hotu le hruaitu tthattha neimi kan si. Asinan, mipi in kan bawm thiam lo lawng
si lovin, an tlinlo nak le an thiamlo nak kha nasa zetin relsiat kan hmang. Himi in
hotu tthattha tampi thinlung a siatsuah ih, a neita bik ah cun mah te um menmen duh
nak thinlung tiang a suahtir ttheu bakah, Falam mi hrangah ttuan duhlo leh ttuan paih
nawnlo nak dinhmun tiang a thleng tir ttheu. Himi hi tthanso nak ding lamzin ah in
dawnkham tu pakhat a si. Miphun pakhat tthanso nak dingah cun, kan
upa/hotu/hruaitu pawl kan ttihzah upat ih kan cawisang le cawimawi in kan hmang
thiam a ttul.

2) Hotu/Hruaitu in mipi duhnak theilo: Vawi tampi lala cu hotu le hruaitu upa lam
lala in mipi in ziangvekin hna an ttuan duh timi le mipi thawn ziangtin hna kan ttuan
tlang thei ding timi ah an tlasam ttheu. Mipi duh zawng hmuahhmuah cu tuah ttheh
cawk a si lonan, a tlangpi in mipi le peng/ram tthat nak dingah mipi lam in ziang an
ttul ih ziang vek an duh ti thei a thupi zet. Culawngah cak sinsin in tthanso nak hna
ttuantlang theih a si ding. Hotu lawng ih ttuan thei a si lo vekin, mipi lawng in khal
ttuan theih a si lo. Curuangah, kan tumtah mi theithiam pi aw in, kan ttuantlang thiam
ah cun, tthanso ding lawng kan hmabak.

3) Mahte lawng um duh nak: Himi hi a bikin kan Falam mi le sa in kan hmang bik
ding a bang. Peng dang kan zoh a si le a Kawhhran zawngin maw lole kan peng/ram
hrangah tih cun, hlawmaw ten hna an ttuantlang thiam. Asinan, kan Falam mi pawl cu
ka Kawhhran a si lo pi, ka cumi a si lo pi, a pawilo tin um men kan hmang. Himi hi a
bikin a zaleng zetmi ram thlengzo pawlin, kan zaleng nak kha ttankai lo zawngin kan
hman sual ruangah a si. Kan zaleng nak kha kan ram le miphun tthanzo nak hrangah a
ttha zawngin kan hman thiam ding a cu zo. Minung kan si sungah cun, kan ruahnak a
bangaw cio lo ding nan, Falam tthanso tir kan duh ah cun, thupi hlapi cin talah, a
hlawmih hnattuan kan thiam a cu tuk zo. Falam tthanzo nak ding a si ah cun, ka
Kawhhran le ka pawlkom um nak ih tuahmi a va si lo hmanah, tthatnak le tthanso nak
ding hrang ah cun a si thei tawkin tel tum cio sawn ding kan si.

4) Pek nak nun tlasam: Falam pawl hi pek nak lam ah, a tlasam bik pawl kan si ti
sehla, a sual nak a tam tuk lo ding. Pek nak kan ti tikah, sumpai lawng si lovin, tikcu
le caan, le pum pekaw nak tla a tel. USA ih 1997 ka thleng hnuah mah le tawkin
pawlkom aiawh in siseh, Kawhhran aiawh in siseh, mimal bawm ttul nak ruangah
siseh, paisa hi ka khawn tam zetih, Falam mi kan sian lo zia le pek nak lamah kan cak
lo zia cu fiang zetin ka thei. Kan upa le saya pawl khalin a ttulzia an au pi konan, a
takah kan hmang thei hrihlo. Peng dang pawl an fim cuangin an lian sawn cuanglo
nan, an peng le ram hrangah cun, ui lo in an pek tikah ni khat hnu nikhat tthanso a si
mai. An khua le ram ah inn tthattha le lamzin tthattha nikhat hnu nikhat a tam vivo.
Tikcu in in hngak nawnlo, Falam nu le pa kan hna ttuan thok ve thlang uh si.

5) Pawlkom nei tam tuk: Kawl pawl nih cu kawlmi pahnih um nak ah pawlkom
pathum a um an ti ttheu. Kan ni Laimi cu mi pahnih um nak ah pawlkom pahnih tal
cu kan nei ve an ti ttheu. Pawlkom hi a ttul ah cun um ding hrimhrim a si. Asinan a
ttul nak hngakin a um tam a si le, tthanso nak dawnkham tu pakhat ah a cang thei.
Curuangah, ramsung siseh, ramleng siseh, pawlkom pakhat in a huap thei ding ah
cun, cumi pawlkom pakhat ah a hlawmin kan um a si le kan cak sinsin ding ti cu a
fiang. Sim duhmi cu a bikin ramleng thleng pawl hrangah, pawlkom fate te um celcel
hngakin, mah um nak ram le khua ih zirin kan zaten in huap theitu pawlkom pakhat
ah kan hlawmaw thei ah cun, aleng lam mi nih khal in ttihzah dingih, a pak tete ih um
hngakin nasa sawn in tthanso nak hna kan ttuan thei ding.

Curuangah, a tlunta pawl kan khaikhawm a si le Falam khua le minung kan tthanso nak
ding hrangah cun, hotu/hruaitu le mipi bawmaw tlang le kutkai tlang in hna ttuan in, pek
nak nun a thar in kan neih sal a ttul. Falam tthanso nak dingah kan ti cun, tthimnak ah
thlakhat ah mi pakhat nih $5, $10 ciar te hman thawh khawm sehla, Falam ah Library
tthattha, Clinic, Computer Center, Meivang nak cet maw lole khal inn rop tete pawl sii
(paint) thuh sal in kan tuah ttha sal thei ding. Kan lamzin fur tinten leimin ringring mi
pawl, Salai Sun Ceu ih, “Lamdang a um lo, ciarbek lawng a khat” a rak timi le kum zabi
pakhat sung danglam thei cuanglo mi kan ciarbek lamzin pawl kan tuah ttha thei ding.

Falam mi kan tthanso, ramleng suak kan tam, cathiam kan tam, neinung kan tam ka tiih,
kan suahkeh nak le kan hmel le tahfung ih a lang bikmi Falam khua a rop ringring ih
tthanso nak hmuh ding a um lo ah cun, kan tthanso ngaingai maw tihi pakhat cio kan sut
aw sal a ttul. Falam tthanso nak dawnkham tu si sawn lovin, Falam tthanso nak dingah a
ttangkai mi le teima zet mi si kan zuam cio sawn pei uh. Falam tthanso nak dingah
nangmah le keimah kan thupi bik ti thei in, tthangharh sal in hmai nawr vivo uh si. Lai
pacang, nucang ttha le mifim, hruaitu, mi ralttha pawl rak suahkeh nak Falam khawli pi
in nithla siar in in hngak ringring ih, himi cahram cu a va ttha ve timen in cem tir siang
nawn lovin, a Takin Tho in TTuan thlang uh si law.

************************************************************************

No comments: