Saturday, August 15, 2015

Chin Mi & "Racism"


Chin mi tampi cu ram ṭhansonak ram, tampi ah thleng kan um rero zo. Cumi kan thleng nak ram cio ah, ziangvek dinhmun ah kan um tih cu, kan thei awk cio a zum um. Cumi rualrual in, Chin mi pawl hi mirang ṭong ih “racism” an timi hnam thleidan nak (vun color dang rungah, ṭong dang ruangah leh ram dangmi sinak rungah) thinlung nei zetmi le mah phunpi le hnampi lawng sibik, ṭhabik lole niambik, ṭhalobik ih ruat awkmi kan si pang maw tih hi, vei tampi ah thu ruatnak a suak ṭheu.

A tlangpi in, Chin mi le Chin milo lak khal ah ṭong bangawklo, peng dangmi kan si ahcun ngainiam awknak maw lole ngaihsang awknak maw a um ti sehla tampi a suallo ding. Cu lawng silo in, Midum le Mirang ṭong hmanglo mi hnamdang kan hmuh le kan ngaihnak khal an bangawk lo. USA ahcun, Midum leh Spanish ṭong hmang deuh an si le, ngainep nak le ziangsiar tuk lo nak, thinlung ah a um ti sehla tampi cu a sual lo ding. Cuvek thotho in Mirang an si phawt cun, fim tuk lemlo leh zianghman si cuca lo khal ngaihsang ciamco nak leh ṭihzah deuhnak lungthin kan nei thotho.

Himi thleidan nak lungput leh hmuh dan pawl hi, ṭhansonak dawnkhamtu le ṭhatlonak a suah tirtu an si. Himi rungah buainak tampi leitlun thuanthu zoh a si le, a suak ti kan hmu thei. USA le ramṭhanso mi pawl ahcun, langnghan zetin hivek “racist” lole “racism” thinlung nei ih, mi va tuahmawh a si le, nasa zetin daantat an si. Pathian ih bangran te ih, tuahmi minung hmuahhmuah cu a bikin zumtu pawl cun bangran te in, kan hmu awk thiam le kan zoh awk thiam ding hi thupi zet a si.

Hnam thleidannak in, ṭhatnak hngakin ṭhatlo nak a suahpi tam sawn. Pakhat le pakhat, hnam dangdang, peng dangdang, ram dangdang si hman sehla, bangran ten hmu awk thiam in, kan duhdawt awk a si ahcun, kan leilungpi cu nikhat hnu nikhat a ṭhanso tengteng ding. Zovek miphun khal ah a sia ṭheh, a ṭha ṭheh ti a um theilo.


Thleidan nak lungput neilomi kan si cio theinak dingah Pathian in a tharin a siartu zaten thlawsuah lo pe hram seh law!