Sunday, August 18, 2013

Theihkaunak 60

1. James Ramsey in 1784 ah tisa/tiso ‘steam’ ih mawng theimi motorboat a rak tuahih Potomac tiva ah mawngin, George Washington in a zoh ve.
2. Miss America, mimawi hrilaw/zuamaw nak cu 1921 ah Atlantic city ihsin rak tuahthok a si.
3. Mirang ih ‘Almost’ timi cafang cu “ABC’ a sangsang ten (alphabetical order) cafang tlar ih ummi cafang saubik a si.
4. Caw pawl in thilrim peng 5 hlatnak ihsin an thei thei.
5. USA ih U-Haul timi trucks pawl ih kumkhat sung peng (mileage) fehzat cu, minung pakhat leilung ihsin thlapi par ah nikhat vei 5, kumkhat sung feh zat thawn a bangaw.
6. USA ah kumkhat ih apple suakzat cu bawm ‘barrels’ million 100 tluk a si.
7. Trillion khat siar suak dingah, tu in nitin nazi 24 sung na siar a si le kum 31,688 a kim tikah na siar suak thei ding.
8. Sir Isaac Newton, Calculus (kanan) rak tuahtu pa cu, minung hmin a hmingsin theilo ih, a unau hmin hman a hngilh ttheu.
9. 1885 ihsin 1903 tiang Coca-Cola ah cocaine an rawi.
10. American pawl in kumkhat ah billion $ 25 tluk beer leinak ah an cem.
11. Leitlun ih thillar bikmi ‘brand’ hmin 3 cu ‘Marlboro, Coca Cola, Budweiser an si.
12. Kum 3,000 lenglo sung South Africa leh Asia ah ‘Carpenter ants’ timi sihte pawl cu hma-tlek phihnak ah an rak hmang.
13. Mawttaw pakhat tuahsuak dingah ‘draftsmen’ timi, zuk-suaitu in zuk 27,000 tluk a suai hmaisa ta. 14. Veikhat hnih (smile) ah hmaiih tha ‘muscles’ 5 in 53 karlak hman a ttul.
15. Vom fate an suah pekah pound hrek le pound khat karlak lawng a rit.
16. ‘Irish Wolfhound dogs’ timi uico cikhat cu kum 7-8 sung lawng an dam.
17. Kumtin New York khawsungmi pawl 1,519 tluk zinghnam keu tuar an um.
18. Zung pawl ih cabuai ah ekinn hnakin pangan tete ‘bacteria’ a let 400 in a tam sawn.
19. Minung suah pekih ruh pitlin ‘fully grown bone’ um sun cu hna ah a um.
20. Montreal ah leihnuai khua a um ih, cumi ah dawr 2,000 hnakih tam a um.
21. Mithi urkangnak tambik ram cu Japan a si ih, 1998 ah mithi 98.7% cu an urkang ttheh ‘cremation’.
22. Hlanlai deuh ah Japan pawl cu mai suahnak khua an fehsan zik a si le an that.
23. 1932 ih thlatang cu a dai tuk ih ‘Niagara Falls’ tisuar tla rero mi a khal ttheh.
24. Lemcang thiam Keanu Reeves cu khawthim ‘dark’ a ttih.
25. Second pathum tinten naute pakhat a suak.
26. A tlangpi in mi pakhat in a dam sungah maimom 8 a ei ngah. 27. Nikhat ah second 86,400 a um. 28. Paris ah kumtin ui ek ton 500,000 tluk an hlawn.
29. Kit Kat chocolate cu 1935 ah an zuar thok.
30. Vorhtlak pawl cu kehtlak pawl hnakin a tlangpi in kum 9 an nun a sau.
31. Mirang ih ‘40’ ‘forty’ cu ABC, a sangsang ih um sun, (alphabetical order) number a si ih, number ‘1’ ‘one’ cu ABC a linglet zawngih um sun number a si.
32. Winsconsin cu USA ih theite ‘cranberries’ suak tambiknak state a si. Kumkhat ah pound million 300 a suak.
33. Kum 6 le thla 9 sung cawllo in voih a si le, ‘atomic bomb’ tluk ih cakmi vekin ‘gas’ a puak thei. 34. Bible ih Beelzabub timi Hebrew ttong ih a san cu ‘Lord of the flies’ thote bawi tinak a si.
35. USA ih Eisenhower interstate system cu, lamzin peng 5 ah peng 1 tluk cu ding zerzer a si tengteng ttul. Ral a tho pang le vanzam ttum thei dingih tuahmi a si.
36. Califonia ih doctor pa cu minute pahnih ah banhla 17 a ei thei.
37. Hmaisabik palik zung ‘police force’ cu France ram ih Paris khua ah 1667 ah an tuah thok.
38. ‘Octopus’ timi tisung rannung phunkhat ih til ‘testicles’ cu a lu ah a um.
39. USA president Andrew Johnson cu thil tthitthiam ‘tailor’ a si ih a hnipuan khal a mah ten a tthit. 40. Cancer natnak nei pawl ‘chemotherapy’ ruangah an sam a tlawng ih, a khosal le khal color dang lolel kir in a kho sal.
41. Muhammad Ali ih heavyweight champion a ngahnak ramkulh pawl cu North America, Asia le Africa an si.
42. USA ah kumkhat ah ‘candy’ 65% cu upa, kum 18 tlunlam pawl ih ei mi a si.
43. England ih vok zuat pawl cu vokhman ding lehnak ‘toys’ an hman tengteng ttul tin daan an nei. 44. A tlangpi in samsen pawl in samphang 90,000 tluk leh samdum pawl in samphang 110,000 an nei.
45. Lemcang-thiam laksawng ‘Acadamy Award’ nauhakbik ngahtu cu Shirly Temple a si ih, 1934, kum 6 a si ah ‘Oscar’ a ngah.
46. Hmaisabik milu (postage stamp) erh-aw theicihmi (adhesive) cu 1840 ah England ah an hmang thok.
47. USA ih ‘Yellowstone’ timi cu leitlun ih ‘national park’ hmaisabik on mi a si ih, 1872 ah an ong thok.
48. Tii cu a khal tikah 9% tluk a dok aw (expand).
49. Minung taksa ih ummi ‘chemicals’ pawl a hranhran ten zuar a si le euro $6.25 man a si.
50. Antarctica ramkulh ah rul a um lo.
51. Hmaisabik thilzuarnak dawrpi; Wal-Mart cu 1962 ah Rogers, Arkansas ah an ong thok.
52. 2000 kumih American pawlih 'hot dogs' (voksa & sang) ei zat cu billion 20 a si.
53. Ni (sun) cu leilungpi hnakin a let 330,000 in a rit sawn.
54. Vui/saipi ih mawng 'trunk' cu ruh umlo mi, tit-hlir 'muscles' 40,000 um mi a si.
55. New York khawpi ih leiram neitambik cu Catholic Church a si ih, a san tu cu Columbia University a si.
56. Vok van lam hoi in an um theilo.
57. Mobile phone hmang tamtuk pawl cu a hmanglo hnakin a let 2.5 in thluak cancer ngah thei an si. 58. Kalauk hnawiti cu cawhnawi hnakin a let 10 in 'iron' a tam sawn.
59. 1969 kum ah Niagara Falls timi tisuartla mi cu America ram lam ih tlami umlo in, thla rei zet a rak um.
60. Mawttaw battery ih a um ttheumi bal na thian duh le Coca-Cola burh aw la, a fai mai ding.

Thursday, August 8, 2013

Theihkaunak 59


1. Mawttaw Nazi pakhat ih peng 100 tluk a fehmi in, kum 29 rei hnu lawngah arsi naibik ah a thleng thei ding.
2. Marlboro Company (kuak company) nei hmaisabiktu, Wayne McLaren cu cancer natnak in a thi.
3. 2000 kum ah USA ih rit theih thil kaihngahmi 1,579,566 a um.
4. Minung taksavun ih a um mi ‘nerves’ cu peng 45 tluk saumi a si.
5. Hlanlai Tuluk ram ah mah le mah thataw nak ah cii pound khat tluk ei in an rak thataw ttheu.
6. Kumtin ‘IRS’ timi USA ih tax zohfeltu pawl in cahnah billion 2 tluk an zohfel ringring.
7. USA ih hmaisabik tax ‘income tax’ 1861 ih a rak tuah thok lai ah, tax sangbik rate cu 3% lawng a rak si.
8. Leitlun ih aalu tumbik cu Lebanon ah a um ih, 24.9 pound a rit.
9. USA ih Lehnak inn hmuahhmuah lakah, Dallas in ‘The American Airlines Sports Center’ cu ekinn nei tambik a si.
10. Cabu ‘auction’ ih man tambik ih zuarngahmi cu Leonardo da Vinci ih ‘notebook’ a si ih million $30.8 in an lei.
11. Uico pawl ih hmaisabik kum hnih sung an nunnak cu minung ih kum 24 sung nun thawn a bangaw.
12. Mina pakhat a doctor pa in cumitiang na dam ding a timi hnakin a dam rei deuhih a doctor a khing (filed a lawsuit).
13. American mi pakhat in a tlangpi in kumkhat ah arti pum 263 tluk an ei.
14. Japan cu leitlun ih butlak (frog) kawng ramdang ih kuattambik ram a si.
15. Sihte (ant) in tluak ‘cells’ 250,000 tluk a nei.
16. ‘Queen termite’ timi thing ngetko ei theimi pangan pinu cu kum 50 tluk a dam thei ih, nitin fa 30,000 a nei.
17. Caw pumpi ah khan/room pali ‘4 compartments’ a um.
18. USA ih lo ‘farm’ pakhat a tlangpi ih a kau lam cu acres 467 a si ih, Japan ah cun acres 3 a si.
19. George Washington cu amah hmuahnak puai ‘inaugration’ tuah nak dingah paisa a cawi cawp. 20. Cahnah cepnak ‘stapler’ cu Spring Valley, Minnesota ah an tuah thok.
21. Pangan tete ‘insects’ pawl tla khua a sik le an khur thei ve.
22. Pikeville, Kentucky khua cu USA sungih Pepsi in tambik khua a si.
23. John F Kennedy cu USA ih Catholic president ttuan hmaisabik a si.
24. 2006 tiang blogs million 200 laicu, updates lo in a um.
25. US khawpi lakih area tumbik cu Juneau, Alaska a si.
26. Hlasakthiam Bob Marley a thih laiah, a sam lakah, hrik phun/ci 19 an hmu.
27. Thlapivang (full moon) ah leilung cu .02 degrees a sa deuh.
28. A harh dammi, mi pakhat in voih veikhat thawhah 3.5 oz tluk thli a suah. Nikhat ah oz 17 tluk a suah thei.
29. A tlangpi in strawberry mumkhat in ci ‘seeds’ 200 tluk a nei.
30. ‘Gas chamber’ timi gas ih mithatnak innkhan ah mi pakhat thi dingah minute 5 tluk a rei.
31. ‘Grapes’ cabiti cu thilsatnak-kuang ‘microwave’ ah sat tir a si le a puak thei.
32. September 3, 1970 ih rial ‘hailstone’ Coffeyville, Kansas ih tlakmi cu inches 8 tluk ih hlum a si ih, pound 1.67 tluk rit a si.
33. American pawl ih cangthlan ‘motto’ ‘In God We Trust’ Pathian kan zum timi cu 1956 hnu ih tuahsuakmi a si.
34. Kalauk hngawngtawi pawl ih liang-pawng ‘hump’ cu 35 kilograms tluk a rit.
35. Minung lawng zangthal in kan it thei. Ramsa dang zangthal ih it thei an umlo.
36. Minung ih cuap pahnih cu pharh a si le tennis court tiat lai a si.
37. Eiffel Tower ah thil hrennak ‘rivets’ timi 2,500,000 a um.
38. Britain ah siangpahrang sungkua ihsin, naute a suak le meithal vei 41 kap puak a si.
39. Carrot ah thau ‘fat’ zianghman a um lo.
40. USA ih thawngtla 55.1% cu rittheihthil thawn pehparih tlami an si.
41. Thlaler ram ih kharkhen pawl cu kum thum sung an bawm ‘shell’ sungah an um thei.
42. San Jose cu California ih khawpi (capital) hmaisabik a rak si.
43. ‘Baboon’ timi zawngpa pawl in tlavang ‘leopard’ an that thei.
44. ‘Jingle Bells’ hla cu Thanksgiving program hrangah 1857 ah James Pierpont ih rak phuahmi a si. 45. ‘Bluefin tuna’ timi nga cu malte sung nazi pakhat ah peng 50 tluk cak in ti a leuh thei.
46. Naute kum 1 in kum 4 karlak thihnak tambik cu mawtaw accident ruangah a si.
47. Hnam aw nak ‘kissing’ in haa ngetnak ‘tooth decay’ tampi a kham thei.
48. Thlapi parah golf ball pathum retmi a um.
49. American mi pakhat in a tlangpi in kumkhat ah cawhnawi hai/no 400 tluk an in.
50. Pat pangan ‘silkworm’ in ni 56 sungah a mah hnakih let 86000 tluk ritmi a ei.
51. White House ah zuknung zohnak, ti leuhnak, bowling lane leh tlannak leh tennis leknak hmun a um.
52. Demde a pa ‘male fireflies’ lawng a zam thei.
53. Siangpahrang Henry VIII ih nupi, Anne Boleyn, saiangpahrangnu Elizabeth I ih nu cu a kehlam kutzung hlei pakhat a nei.
54. Siangpahrangnu Elizabeth II cu a tikholhnak an rubber ih tuahmi rampai lem a ret.
55. USA ih leiram 33% cu hramlak/tupi an si.
56. A tlangpi in mi pakhat ih samphang zat cu 100,000 tluk a si.
57. Bible ah mah le mah thataw vei 7 ngankhummi a um.
58. Titanic lawngpi a pil hlan kum 14 ah, Morgan Robertson ih nganmi cabu ‘Futility’ timi ah April zanah Titan timi lawngpi in vurkhalpi a sutngah thu a rak ngan zo.
59. Minung taksa ih tit ‘muscle’ tumbik cu kan tawbor a si ih, tit fate bik cu kan hna laifang ih ummi tit (inche hrek tiat) a si.
60. Napoleon ih ‘chief surgeon’ in second 13 sungah ke a tangsak thei ‘amputate’.

Theihkaunak 58


1. Whiskey zu cu 1640 ah USA ah an rak tuah thok.
2. Nga fatebik cu ‘Pandaka Pygmea’ timi a si ih, sihte tia hrawng a si.
3. ‘White House’ ih nupi neihnak puai tuah um sun cun, 1886 ih president Grover Cleveland nupi neihnak a si.
4. ‘White House’ cu 1792 ah an rak sak thawk.
5. Mirang ca ih ‘bookkeeper’ timi cafang cu cafang bangaw mi a pehpeh in vei thum um sun cafang a si.
6. 2006 ih lawngfangkheh zuk/zuknung (porn industry) tuahnak ih paisa hmuhsuakmi cu USA lawngah billion $13.3 a si ih, leitlun huapih ngahmi cu billion $97 a si.
7. American president Calvin Coolidge (1923-1929) cu ihkhun ih breakfast a ei laiah, a lu ah ‘vaseline’ cul/hnuh sak phah a duh ttheu.
8. Mirang ca ih MOW timi cu a linglet zawng le a dunglam ihsin ngan sal le khal a bang aw.
9. Eiffel tower saktupa Gustave Eiffel cu Russin ih tikhamna ‘dam’, Philippines ih biakinn le Liberty Statue ih vorhlam kut design nak le saknak pawl ah khal a bawm.
10. A tlangpi in American pawl in an sumlut mi ih 18% cu fek suksonak ‘tranportation’ hrangah an hmang.
11. USA ah Thanksgiving ni ih a thaizing cu ekinn lam remthiam ‘plumbers’ pawl buaibik/hna tambik can a si.
12. Leitlun ih vate fatebik cu ‘bee hummingbird’ a si ih, inches 2.24 tluk sau a si.
13. Russia USSR tiih rak theihmi ram cu a tthekdarh aw ttheh zonan, tu khal ah leitlun ih ram tumbik a si thotho. Canada ramih let hnih tluk in a tum.
14. Baseball lekthiam milar Babe Ruth cu baseball pahnih veikhat den ah a den thei ih, khatlam ah ball pahnih in bangrep ten an va thleng thei.
15. American ih innkang ruangih thimi pawl cu linghnin, nikhuasia ‘natural disasters’ pawl ih thimi hnakin kumtin a thimi an tam sawn.
16. Australia ram ah Burger King cu Hungry Jack’s tin an ti.
17. Ihthat laiah thilrim theih theinak kan neilo.
18. Philipines ram ah December thla cu nupa neiaw tambik thla a si.
19. Van boruak ‘space’ ih hnawmbal ‘dust’ ton 10 tluk cu nitin leilung ah a tlak.
20. Leitlun ah kilaw ‘parrot’ phun 315 a um.
21. American Idol ih thutthentu ‘judge’ rak ttuan ttheu hlasakthiam milar Paula Abdul cu ‘Los Angeles Lakers’ ih ‘cheerleader’ a rak si dah.
22. Mount Palomar, California ih ‘telescope’ hmunhlat-zohnak in peng 7,038,835,200,000,000,000,000 tluk hlatmi hmu/zoh ban theih a si.
23. Vate nun/san sau bik record ih um mi cu ‘cockatoo’ timi vate a si ih, London Zoo ah kum 82 a kim ah a thi.
24. Palap ‘bat’ pawl lungkua sungin leng an suak tikah, kehlam her in an suak.
25. Rampai ‘duck’ pawl hmun an cer tikah, nazi pakhat ah peng 50 tluk cak in an zam.
26. North Pole ah ni 186 sung cu ni hmulo in um a ttul.
27. White House ah innkhan ‘room’ 132 a um.
28. 1997 ah million khat lawng a si mi Nairobi miphun ih 14% le Kenya pawl cu AIDS nat nak an nei.
29. Samsen pawl cu ramdang hnakin Scotland ih suak an tam bik.
30. Vanzam fate cu dunglam zawngin khal a zam thei.
31. American nauhak kum 6-14 karlak pawl cu magazine siar ringring an si.
32. Mithi kuang (coffin) an rak tuahnak san cu mithi pawl thosal in, an sungkua pawl an tthih (haunting) lonak dingah a si.
33. American ih football leknak (NFL) timi pawlih, saphawsawl kumkhat hrang daih ding tuahnak ah caw 3,000 tluk ih vun hman a ttul.
34. Leitlun milian hminthang Bill Gates ih India ram ih AIDS hrang a hlumi cu million $100 zikte a si. Cumi cu a neihnak thawn tahtthim a si le, paisa $60 neimi in, pia hra (ten cents) hlu thawn a bangaw.
35. Minung taksa ih tthancakbik cu hmur/sam a si.
36. Diamond hmuhsuakmi lakih tumbik cu carats 3106 a si.
37. Cangcel (earthworms) pawl in lung (heart) 5 an nei.
38. Lemcang hminthang John Wayne in zuknung 200 hnakih tam a tuah suak.
39. Hmaisabik lung thlengnak (heart transplant) hlawhtlinzet ih tuah suak mi cu 1967 ah a si ih, Cape Town, South Africa ram ah a si.
40. Mit-pawl (blue eye) nei pawl cu khawthim ah thil an hmuh theinak a cak deuh.
41. Canadian zawihnitnak (researcher) tuah pawl ih hmuh suakmi cu Einstein ih thluak cu mi pangai hnakin 15% tluk a kau/tum deuh ti a si.
42. Cumkheng (tortoises) pawl cu, an hnar in ti an in.
43. Bible cu minung 40 hnakih tam ih nganmi, kum 1600 sung nganmi, Jesuh suahhlan 1500 BC ihsin Jesuh suahhnu kum 100 lai tiang nganmi cabu a si.
44. Carolyn Shoemaker timi, van boruak zohthiam (astronomer) in van boruakih um mi pawl (comets) 32 leh “asteroids” timi 300 lai a hmu suak.
45. USA ih lamzin hmin tambik cu ‘Second Street’ timi a si ih, ‘First Street’ timi cu paruk nak a si. 46. Kum zabi 19 ih Britain ramih mah le mah thataw ih thilo pawl cu hridai in an awk that sal.
47. Mawttaw mawn tikah, nazi pakhat ih peng 25-35 tluk ih mawng a si le gas (patrol) a heulam a zia um bik.
48. Rools Royce timi mawttaw pakhat tuahnak ah thla 6 rei a ttulih, Toyota pakhat tuah dingah cu nazi 13 lawng can a cem.
49. USA ah million 100 hnakih tam uico le zawhte an um.
50. American pawl in kumkhat ah billion $5.4 tluk inn-zuat rannung hrangah paisa an hmang.
51. Zawngpa pawl cu minung (mipa) vekin, an calsam tlawngin, a kolh ve.
52. Chow-chow timi le Shar-Pei uico phun cu an lei a dum.
53. 'Asthma' le 'isthmi' timi mirang cafang cu 'vowels' in a thawk veve ih a cem veve mi le a laifang ah 'vowels' umlo mi cafang 6 um sun an si.
54. 1871 ah rangleng 'horse car' timi an rak hmang thok.
55. American mipi 3,000 thu an sutmi ah 41% in mipi hmaiih thusim an ttihbik ih, 32% in hmunsang ih um 'afraid of high' an ttihbik.
56. Detroit ih palik William L. Potts cu tusan ih kan hmanmi 'traffic light' 1920 ah rak tuah thoktu a si.
57. A taktak ah cun, 'Titanic' lawngpi a pil laiah, minung ziangzatciah thi ti an theilo.
58. A tlangpi in kumtin mawttaw 50,000,000 leitlun ah tuah suak a si.
59. Vui/saipi nih nikhat ah ek pound 50 tluk a thawh.
60. Sihte ih rim theih theinak cu, ui ih theihtheinak tluk in a cak ve.