Thursday, May 23, 2013

Theihkaunak 50


1. Africa ram ih 28% cu thlaler ram a si ih, North America ram ih thlaler ram cu 38% tluk a si.

2. Tuluk ram cu cahnah paisa (paper money) hmang hmaisabik ram a si.
3. Olympic meifar ‘flame’ cu 1928 ah Amsterdam ram ihsin tuah thok a si.
4. Palang ‘glass bottle’ pakhat ‘recyling’ tuahsal nakin, meisa ‘bulb’ watt 100 a neimi nazi 4 tluk vang theinak ‘energy’ khawl a theih.
5. USA ah kumkhat ah a tlangpi in thingkung million 900 tluk tissue le a ttulmi cahnah pawl tuahnak ah an hau.
6. Vate/sava cu a pum in rawl a khai ‘chew’.
7. Kumtin ten USA ih siizung lam ‘operation-surgery’ tuah nak ah minung 1,500 tluk taksa sungah thilri an tan ngah pang ttheu. Mi thau deuh pawl taksa ah an tan ngah awl cuang. Ziangah tile an taksa sungah hmun lawng a tam deuh.
8. A tlangpi in mi pakhat in a dam sungih a duhmi a hnam/fop rei zat cu minute 20,160 tluk a si.
9. Popsicle timi vur thlum ei mi pawl cu Frank Epperson timi in kum 11 a si lai 1905 ah a rak tuah thok.
10. Maimon cu a tlangpi in mit 8 an nei nan, tthaten an hmu fiang thei cuanglo.
11. Chocolate cu uico hrangah thihnak a si.
12. Platinum ounce khat cu feet 10,000 tiang a dawk aw thei.
13. ‘Alaska’s annual Iditarod race’ tiih theihlar mi ui-leng tlangzuam aw nak ih telmi uico pakhat ih nikhat ih calories a ‘burn’ zat cu 10,000 a si.
14. UNICEF ih 1949 ih hmaisabik suahmi Christmas card cu kum 7 nauhak nute ih lem suaimi a si.
15. Lungphu cawlnat ‘hear attacks’ cu atlangpi in zinglam nazi 8-9 am karlak ah a cang ttheu.
16. Mangbang thlakzet in 1976 ih Los Angeles Dr pawl duhlonak langtir in hna ttuanlo in an um lai ah, mithi rate 18% tluk in a tlaniam lam.
17. President Andrew Johnson ih White House ih neitabik ‘public party’ a tuahnak ih hmanmi ‘cheese’ cu pound 1,400 tluk ritmi a si. Zarh tampi sung White House cu cheese a nam ttheh.
18. USA ih court pawl ih case a hrek tluk cu mawttaw thawn peh paraw mi an si.
19. Hmaisabik vanzamleng parih zuknung cu April 6, 1925 ah ‘Deutsche Luft Hansa” flight ah an rak suah.
20. Olympic ih hmanmi tuleuhnak pawl ‘pools’ cu meter 50 sau an si.
21. Kumtin USA ah rawl pound 96 billion tluk an hlawn.
22. Indiana state cu USA ih state lakah uico keu tambiknak state a si ih, 2012 kum sungah case 148 a um ih, cumi hrangih insurance ih liamkuangmi cu million 2.7 a si.
23. Albert Einstein le Charles Darwin cu an pahnih in an ‘fisrt cousin’ veve an nei ‘married’.
24. ‘Scorpian’ cu zuu na tawih a si le, a thinheng dingih a mah le mah a hen ‘sting’ that aw ding.
25. Butlak ‘forgs’ hrekkhat cu khal ko in vurbawm ih ret hnu khalah, an nun rero lai thei.
26. Meheh ‘goat’ hnawi cu cawhnawi hngakin leitlun ah an hmang tam sawn.
27. Ruh-thlik ‘bone marrow’ siarlo ah minung taksa ih ‘tissue’ tthangcakbik cu sam/ hmul ‘hair’ a si.
28. Leitlun ih khaw um rei bik cu Jericho a si ih, kum 9,000 tluk a si.
29. Ni khaw sat/dai lam ‘temperature’ a cekci zik ten na theih duh le ‘cricket’ khuangtirih ai aw, minute pakhat sung ta siar aw la, 50 belt aw, cule 4 in ‘divide’ awla, 40 kom sal aw.
30.July 28, 1945 ah B-25 bomber vanzam cu Empire State innpi dawt 79 nak a rak pah bal dah.
31.Leitlun natnak lakih um rei bik cu pharnat ‘leprosy’ a si.
32. Mipa pakhat in kuat zualkhat a fawpnak in a nun minute 11 tluk a tawi ter ti hmuhsuak a si.
33. Nitin litre 1.7 tluk cil ‘saliva’ kan suah.
34. Hmaisabik USA ih stock exchange cu ‘Philadelpha Stock Exchange’ a si ih, 1791 ih dinmi a si.
35. Minung haa cu lungto tluk ih hakmi an si.
36. Vurkhal pipi ‘ice berg’ pawl cu a tlangpi in ton 20,000,000 tluk an rit.
37. ‘Supertanker’ timi ‘tank’ tumpi pawl cu an cawlh ding tikah a mal bik minute 20 lai an rei.
38. American mi pakhat in a tlangpi in a dam sungah McDonalds vei 1,800 tluk a ei.
39. ‘Fin whales’ timi ngapi cu leitlun ih nga tumbik 2 nak a si ih, feet 80 tlu a sau.
40. Toronto, Canada ih Italian um zat cu 350,000 hrawng an si ih, Venice, Italy ih umzat thawn an bangaw hrawng a si.
41. Minung 10 sungah 1 cu tikulh ‘Island’ ih um a si.
42. ‘Equator’ ah leilungpi cu nazi pakhat ah peng 1,038 tluk cakin a her.
43. Hmaisabik ‘Lighthouse’ cu Alexandria ah 290 B.C ah a rak um thok.
44. Hnin tikah tha ‘muscle’ 17 a cang ttulih, ruum deuhih ‘frown’ tiak dingah tha 43 tluk an cang ttul.
45. South East Asia ramih nitlaknak ramih uk dahlo mi ram um sun cu Thailand a si.
46. Olympic ih hmanmi a kual 5 cu rampi 5 ‘5 continents’ a kawhhmuh duhnak a si.
47. ‘Catwoman’ timi zuknung ih cangtunu Halle Berry ai ih ‘stunt’ tuahtu cu mipa a si.
48. Einstein cu kum 9 a kimtiang a ttongttha theilo ih, a nu le pa in ttongthiam nawnlo dingah an rak ruat.
49. Kumtin vanzamih tlakthat hngakin lak ‘donkey’ ruangih thi an tam sawn.
50. Palik pawl ih hmanmi uico cu Scotland ah 1816 ah an rak hmang thok.
51. 1999 ah Japan ih Nippon Airlines vanzam pawl cu ‘Pokemon’ lem cuang tthehmi an si.
52. Hminthang zetmi ‘Bonaparte’ cithlah ih thi neitabik cu Jerome Napoleon Bonaparte a si ih 1945 ah a thi.
53. USA ih mithat awnak rate cu Japan hnakin a let 4 in a sang sawn.
54. Japan ah cun, bupak in meithal lei sian a si lo.
55. Stockholm ih rawldawr pakhat cu khasuanrang ih tuahmi rawl lawng an zuar.
56. Arcang zam reibik record tuahmi cu second 13 sung a si.
57. 1631 ih London cabu tuahnak pahnih in thukham 10 ih, “ui re hlah/ loding’ timi ttongfang mirang ih ‘not’ timi an sut hngilh pangih, ‘ui re ding’ tin Bible ah a ngan aw ih, cumi Bible cu ‘Wicked Bible’ Baibal sual tin an ko.
58. Illinois state ih daan vek a si le, mirang ttongih ttong cu dan pahbal a si ih, American ttong hmang ding ti a si.
59. Minung ruh ih 25% cu kee ah an um.
60. Minung ih kan hipmi thaw ‘oxygen’ ih 20% cu kan thluak ah a feh.

Friday, May 17, 2013

What is LOVE?

Love is something that can’t be touched
Love is something that can’t be fully comprehended
Love is something that can’t be forced
Love is imagination ……..

Love is something, abstract
Love is something from inside
Love is something which can’t be taught
Love has no ending…

Love is formless
Love is precious
Love is always young
Love is blind

Love is priceless
Love cannot be bought
Love is the greatest of all
Love endures forever

Love sacrifies everything
Love forgets everything
Love can change everything
Love can bring joy, peace and happiness

Love is powerful
Love is sweet
Love has no boundary
Love conquers everything….

Duhdawtnak....


Dudawtnak cu tham theih a si lo
Duhdawtnak cu theihthiam ttheh theihmi a si lo
Duhdawtnak cu fialcawp a theihlo
Duhdawtnak cu suangtuahnak a si…

Duhdawtnak cu hmuh theih a si lo
Duhdawtnak cu sunglam ih rami a si
Duhdawtnak cu zirhaw thei a si lo
Duhdawtnak in tawpnak a nei lo

Duhdawtnak cu pianzia a nei lo
Duhdawtnakc u a sunglawi tuk
Duhdawtnak cu a no ringring
Duhdawtnak cu a mit a caw
Duhdawtnak cu a man a khung
Duhdawtnak cu lei a theihlo
Duhdawtnak cu ziangdang hngakin hmual a nei bik
Duhdawtnak in ziangkim a tuar thei

Duhdawtnak in ziangkim a pumpek
Duhdawtnak in ziangkim a hngilh
Duhdawtnak in ziangkim a thleng thei
Duhdawtnak in nuamnak, daihnak le lungawinak a suah tir thei….

Duhdawtnak cu thil a ti thei
Duhdawtnak cu a thlum
Duhdawtnak in ramri a neilo
Duhdawtnak in ziangkim a neh ttheh……



Theihkaunak 49


1. President Bill Clinton cu president lakih popular vote 50% hman ngahlo ih term hnih president tlingmi umsun a si. 1992 ah 43% leh 1996 ah 49% lawng a ngah.

2. Lemcangthiam hminthang Clint Eastwood tthangliannak Carmel khua cu lamzin hmin an neilo ruangah, ca petu (postmen) an neilo. Post office ah mahten ca va lak a ttul.
3. Indian tribes 210 ummi lakah, mipum 170,000 hnakih tam cu Brazilian Amazon Rainforest ah an um.
4. Apple ih 84% cu tii a si.
5. Nebraska ah naute khawm lai ih, a irh pang a si le a nu le pa cu kai theih an si.
6. ‘Penguins’ timi tikap ih vate pawl in tii-al mi pawl tii thianhhlim ah an can tir thei.
7. USA ah nikhat ah fak-nak ‘advertisements’ 500 tluk a tlangpi in hmuh ding a um.
8. ‘South Pole’ ih thlenghmaisabik team cu ‘Roald Amundsen’ ih kaihhruaimi a si ih, December 14, 1911 ah a si.
9. Minung sam cu zinglam ah a tthangcak bik.
10. USA ih ‘civil’ raldo nakah Midum 200,000 cu Union ralkap ah an telih, 38,000 an nungnak an liam ih, 22 in ‘Medal of Honor’ an ngah.
11. Minung pakhat a dam sungah a tlangpi in billion 2.5 tluk a lungphu a tur.
12. Leitlun ih hnawm hlawnnak hmun kaubik cu ‘The Fresh Kills Landfill’ timi Staten Island, NY ih ummi a si ih 1948 ah an hmang thawk.
13. Himi hnawm hlawnnak hmun cu acres 3,000 a kau ih, nitin hnawmbal ton 14,000 tluk hlawnnak hmun a si.
14. Mipa 8 ah 1 cu a itthat laiah a hngawk ‘snore’.
15. Mipa 10 ah 1 cu a itthat tikah, a haa a rial ‘grind’.
16. Pound 6 tluk a ritmi ‘sea-hare’ timi in minute pakhat ah tii 40,000 tluk a ti thei.
17. Tufang ih leitlun ih a dammi minung hmuahhmuah cu a rak thi zo mi hmuahhmuah hnakin an tam sawn.
18. USA ih nunau kum 10, 80% tluk cu thaulo ding in an in/ei an sup ‘diet’.
19. Van boruak ih tumzia cu hitin tahtthim theih a si. Inn tumpi peng 20 tluk sau, sang, kau mi lakah fangcang mukhat cu kan umnak leilungpi tiat tluk a si.
20. Europe rampi cu thlaler ram neilo mi ‘continent’ um sun a si.
21. Milangsar a si mi Gerald Ford, George Bush, Tommy Lasorda, Ted Koppel, Jn F. Kennedy Jr., Bill Clinton leh Barack Obama pawl cu kehtlak an si.
22. USA ah second 33 tinten mawttaw pakhat fir in a um.
23. Cukcu ‘cockroaches’ cu a lu a bul/tan sak hnu ni 9 sung a nung thei.
24. 1992 ih USA tuahmi mawttaw, Japan ih zuar ngah tambik cu Honda Accord a si ih, Ohio ah tuah in, Japan ah kuat suak a si.
25. Khasuansen ‘onion’ kheh lai ah, cekcek na khai phah a si le, mitthli tlak a kham.
26. ‘Underground’ timi cafang cu mirang cafang ih ‘und’ in thawk ih ‘und’ ih cem um sung cafang a si.
27. Aw hak cu mipa 6 tluk in an nei ah nunau cun 4 tluk fang in lawng an nei.
28. Elvis Presley cu music class ah ‘C’ a rak ngah dah.
29. ‘Gorillas’ zawng pawl cu minung hnen ihsin damlonak an kai thei ve.
30. Kumtin ten “Thanksgiving’ can ih American pawl ih vui-ar ‘turkey’ ei zat cu million 45 tluk a si.
31. Kum zabi 16-17 lai ah Turkey ramah coffee in mi an kaihngah a si le thah an si.
32. Canganthiam Beethoven cu ca a ngan ding tikah thluak fimvarnak dingah a lu ah tidai a tawih ta ttheu.
33. Ruul ‘cobra’ ih tur, gram 1 in minung 150 tluk a thi tir thei.
34. Tidai for khat ah ‘atoms’ billion 100 tluk a um.
35. A tlangpi in muinung pakhat ih taksa vun cu 20 sq feet tluk a si ih, pound 6 tluk a rit.
36. Second 10 in 13 tinten nupa tthenaw an um.
37. Hmaisabik ‘domain’ register tuahmi cu Symbolics.com a si ih March 15, 1985 ah a si.
38. Caw pakhat in nikhat ah ciil ‘saliva’ litres 180 tluk a suah thei.
39. Nu pum sungih naute ‘fetus’ cu thlathum a kimah kutzung-ttial ‘fingerprints’ a nei.
40. Thin ‘liver’ hna a ttuan nawnlo a si le nazi 8 le 24 karlak ah thih theih a si.
41. US Postal Service sim dann vek a si le 1996 ah a tlangpi in mi pakhat in ca 689 tluk an kuat suak.
42. Haaham ‘yawn’ tikah a tlangpi in second 6 tluk a rei.
43. USA ram ih ‘Declaration of independence’ timi rampi zalennak capi cu July 4, 1776 ah mi pahnih John Hancock leh Charles Thomas lawng ih sign mi a si ih cuhnu kum 5 lawngah midang in an sign lai.
44. Alexander the Great leh Julius Caesar cu ‘epileptic’ timi merai natnak an nei.
45. December 16, 1811 ih linghnin ruangah Mississippi tiva a linglet in a luang.
46. Iceland, Antarctica leh Greenland ah sihte ‘ant’ an umlo.
47. Minung ih vun cu a tlangpi in 3.2. kg tluk a rit.
48. Honolulu cu USA ih siangpahrang inn ‘royal palace’ um nak hmun um sun a si.
49. Ui 20% leh zawhte 7% tluk cu an hngawk ‘snore’ ve.
50. Kum 8 leh thla7 leh ni 6 sung na au ‘yell’ a si le coffee no khat hlum theinak ding satnak na suak tir thei.
51. Bible sungah rawl ci 49 hmuh ding a um.
52. Israel ram cu nunau pawl ralkap loh theihlo ih ttuantirnak ram um sun a si.
53. Sai/vui ih maung ‘trunk’ ah muscles 50,000 hnakih tam a um.
54. Thailand ram ih khawpi Bangkok hmin ngaingai cu Rung Thep ti a si.
55. Ruh cu a lenglam in a hak zetnan, a sunglam cu a nem zetmi tidai 75% tluk ummi a si.
56. A tlangpi in vok ih dam sung cu kum 15 tluk a si.
57. May thla ih suak naute pawl cu thladang ih suak naute hnakin 200 grams tluk an rit deuh.
58. Number 1 ihsin 9 karlak na duhduh hmangin 9 in karh (x) tir awla, na ngah mi number kom cu 9 a si ringring ding. Tthimnak..(7x9=63, 6+3=9).
59. United Nations (UN) 1945 ih an din hnuah raldo nak (wars) vei 140 a um zo.
60. Berlin ih um German nu pakhat ih hnit (gall bladder) sung ihsin lungte 3,110 an lak suak.

Tuesday, May 7, 2013

Nu Nu


December ni 22, zaan daithiang
Nunnak cemzik tiangin, na fahniang hrang,
Na aan na saan, kelam ih suak keihrang
Na nun thapin, i hring suaktu nunu

Laitlawng kai pek, na ttannem um
Khawpkham loin, tlawng feh ka nuar,
Duhsak nak thawn, mitsing cing le
Funghreu hmangin, tlawng i kai tir

Phun 8 ihsin, thiamsin ding le
Hawi bang dingah, kawlram panin
Fimthiam ka zir, nunu ngaiin,
A thupte in, thlathum ka ttap

Tthal tlawngpih caan, ngairiam man hlan,
Feh sal a cu, fimnak hawlin..
Kum 1988, rambuai ruangah
Do let dingin feh suak a ttul....

Hngilhni umlo, duhnungbikmi,
Na hmel ka hmuh net ni, October ni 5, 1988
Rak theiningla, feh suaklo in
Um tak ding maw…

1993, papa thlahin, India ramah
Ka fahniangte run tlunghram law,
In rak tinan, ka rak el pang
I ngaithiamaw, nunnem nunu....

1997, USA ah ngairiamnak ca,
Nunu hnenin,.. Ka fapahniang, vanzuang vaa bang
Zuanthiam ningla, run zuangin
Ngairiam koin ka hnenih um, na saduhthah

Na ni netnak, tintling cungah
Nithla siar in, sunzaan na hmang,
Tintling hnuai-ih, na fahniang zuk
Na hnam, na fop, a cuih ka thin..

Khuanu lairel, theihthiam a har,
Thucah manlo, nangmah te lawng,
Reitheinak hmun, hi leiram in, in fehsan ta
Lung kuai in, haa cang ka rial…

Ca rel thiamlo, na rak sinan
Thinlung, na siar, na hmuthiam,
Cathiam tampi'n an lo banglo..
Pathian pekmi na pianpi fimnak a sunglawi ce...

Ka sentet lai, in sim ttheumi
Nunu le papa Kan tar tikah, fahniang
Na kiang um kan duh..na duhthusam, hnaah a caam
Kim ni umlo, pialrial in fehsan si…

Nui sunlawihni a thleng sal ee,
Na damlai ah, lo sim thiamlo..a tlaizo nan,
‘Ka lo duh tuk nunu’
Cungvan thlir in, ‘Happy Mother’s Day’ nunu……..











Theihkaunak 48


1. Haite pakhat ‘teaspoon’ khat tir dingah ti for 120 tluk a ttul.

2. Flamingos’ timi vate cu nazi pakhat ah km 55 tluk cak in an zam thei.
3. Cumi vate cu zankhat ah km 600 tluk a zam thei.
4. Himi vate cu rawl a ei le linglet zawng in a ei.
5. Mero hrekkhat sungah ti vei 500,000 tluk khawlhaw nak khawp tidai a um.
6. Southern India ih nunphung pakhat cu mipa ih u nu ih fanu neih/tthit theih a si.
7. USA ih college tlawngta 27% in minung nunnak hi sannei lo tlukah an ruat.
8. 1998 ah Sony company in minung hnipuan ihsin zohtlang theinak ‘camcorder’ 700,000 cu theilo in a zuarsual pang.
9. Mi inn siatsuah in thilri fir hmang pawl ih 80% cu kum 13-21 karlak mino pawl an si.
10. Sumbu (owls) a pa cu a nu hnakin a zang in, a fate sawn.
11. A tlangpi in nupinu, inn ih um cu a lenglam ih hnattuan mi nupinu hnakin an fel deuh.
12. Flamingos’ timi vate cu nazi pakhat ah km 55 tluk cak in an zam thei.
13. Cumi vate cu zankhat ah km 600 tluk a zam thei.
14. Himi vate cu rawl a ei le linglet zawng in a ei.
15. Mero hrekkhat sungah ti vei 500,000 tluk khawlhaw nak khawp tidai a um.
16. Southern India ih nunphung pakhat cu mipa ih u nu ih fanu neih/tthit theih a si.
17. USA ih college tlawngta 27% in minung nunnak hi sannei lo tlukah an ruat.
18. 1998 ah Sony company in minung hnipuan ihsin zohtlang theinak ‘camcorder’ 700,000 cu theilo in a zuarsual pang.
19. Mi inn siatsuah in thilri fir hmang pawl ih 80% cu kum 13-21 karlak mino pawl an si.
20. Sumbu (owls) a pa cu a nu hnakin a zang in, a fate sawn.
21. A tlangpi in nupinu, inn ih um cu a lenglam ih hnattuan mi nupinu hnakin an fel deuh.
22. 'Lobster' timi cangai phunkhat cu a mit le a tin 'claw' a hlo le a thar a suak sal thei.
23. 'Blue whale' timi nga tumpi ih a veikhat thaw 'breath' mi in, balloons 2000 tluk a sempuar thei.
24. Hmaisabik 'Fords' mawttaw tuahmi in Dodge engines an hmang.
25. Mi tamsawn cu hnar kua khatlam lawngin thaw kan thaw.
26. Las Vegas ah nitin nupa 150 tluk neiaw an um.
27. Thlapi parah 'golf balls' pathum a um.
28. Kumkhat ah vate 10,000 tluk cu saangkate pah ruangah an thi.
29. Ar thin cu thinsen A type ihsin O type thlengnak dingah hman theih a si.
30. 'Panda' timi vom a suah pekah, ounces 4 tluk a si ih, zinghnam hnakin a fate deuh.
31. Nitin USA ih M&M zuar suakmi cu a tlangpi in, 200,000,000 tluk a si.
32. Leitlun ih a thakbik hnakphek ‘chile’ cu ‘habanero’ timi a si.
33. Mirang ttong ih cafang ‘dous’ tiih cemmi 4 lawng a um. Cu pawl cu ‘tremendous, horrendous, stupendous leh hazardous’ timi cafang pawl an si.
34. USA ih federal agency 46 in, meithal pai/ken theinak le mi kaih theinak thu an nei.
35. USA ih naute suak 5 ah 1 cu C-section (Cesarean section) timi pum at ih neihtirmi an si.
36. Minung ih hmai (face) cu ruh ‘bones’ 14 ih funn khawmmi a si.
37. Leitlun ih rial ‘hailstone’ tumbik tlakmi ih rit lam cu pound 4 le hrek zik te a siih, Germany ram ah 1925 ah a rak tlak.
38. 1961 ah Italian lemsuaithiam, Piero Manzoni cun a ek, burte (can) ah a ret ih a hmin a sign ih ‘art’ pakhat vekin a zuar.
39. Mirang cafang ih ‘Asthma’ leh ‘isthmi’ cu ‘vowel’ in a thok veve ih, ‘vowel’ in a cem veve mi cafangkom 6 um sun an si.
40. Coffee ci tuh hnu kum 5 lawngah ei theih a si.
41. Hlanlai Rome saanah, hotu/hruaitu cu hnar kawi deuh ‘crooked nose’ neimi a si tin an rak zum.
42. Minung taksa sung le lengah ‘microbes’ timi thil-nung tete phun dangdang 400 lai an um.
43. Nunau 41% tluk in nikhat ah a malbik vei thum tal an taksa le kut ah ‘moisturizer’ timi an thuh.
44. ‘Blue whale’ timi nga fate in nikhat ah cawhnawi gallon 130 tluk a in.
45. Ti sungsuak rannung ah ‘dolphin’ leh ‘whale’ cu an mei a tlun le tanglam zangin an cang tir ih, nga cu a sir zawngin a mei a cang tir.
46. Na haaham ‘yawn’ laiah na lungtur rate cu 30% tluk in a kai thei.
47. Number na pakhat khat kha, pumtir aw la (double it), 10 kom sal aw, cule 2 in ‘divide’ aw la, number hmaisabik ih na tuahmi kha hnuk (subtract) sal aw la, a net nakih na ngah mi cu ziang tik khalah 5 a si ringring ding.
48. Nikhat ih USA ih cahnah hmansal thei dingih an tuahmi “recycle” cu tlangleng peng 15 tluk sau mi ih phur khawp a si.
49. Beer faknak ‘commercial’ an tuah tikah, a phul tampi suak thei ding in, puansawpnak tii ‘liquid detergent’ an telh.
50. ‘Polar bear’ timi vur ram ih vom fate a suak pek ihsin thlakhat sung cu khua a hmu theilo bakah, a hna in zianghman a thei theilo.
51. Hlanlai Greece ramah, nunau in Olympic veikhat te khal a zoh a si le, an that.
52. Massachusetts ah khawmlai ih ‘peanuts’ na ei lai an lo kaingah a si le kum khta sung tiang thawngthlak theih a si.
53. Golf lek pawl in, kumkhat ah a tlangpi in, $800 man tluk golf ball hrangah an cem.
54. American pawl in kumkhat ah sandwiches timi sang billion 45 tluk an ei.
55. Kiosa ih huukrak ‘roar’ aw cu peng 5 hlat ihsin theih thei a si.
56. Hawaiian pawl ih ‘alphabet’ cu 12 lawng a si.
57. ‘Diabetes’ timi zunthlum/thinsenthlum nat nak cu USA ih thihnak 4 nak a si ih, kumtin himi natnak ruangah 180,000 tluk an thi.
58. Leitlun ih man tambik rimhmui ‘perfume’ cu “Parfum VI’ timi a si ih, $71,380 man a si.
59. Olympic Games ih caangthlan ‘motto’ cu “Citius, Altius Fortius” ti a si ih, a san cu ‘Faster Higher Stronger’ rangsin, saangsin leh cak sinsin in tinak a si.
60. Leitlun ih sihte ‘ant’ umzat ih rihlam ‘weight’ cu minung umzat ih rihlam hnakin a rit sawn.

Thursday, May 2, 2013

"Ka Seherh Zetmi"...(By: Piangte)



Himi ka nganmi hi, kum 23 sung (2011 tiang) hmu duhzet le thlengsal, kirsal duhzetnan kirsal thei hrihlo leh hmu sal thei hrihlo mi ka suahnak le Lai/Chin paralttha, nu fel, mifim mithiam tampi suahnak, fimthiamnak rak zir nak, ka mang khalih ka hmu ringringmi le zukih ka hmu tinten a liamzo mi kum 23 sungah, nauhak rulkhuh neiih tthangtheilo mi vekih tthansonak (khua/peng dang thawn ttahtthim ah) nei tuk lomi ka nu “Falam” tthangsonak hrangih ka awmsung puak suakmi ka nganmi a si.
Falam pawl, Falam khua duh vekin a tthangso theilonak le pengdang kan banglonak ka hmuh dan ka rak tarlang.. Ka hmuhsuakmi, a dik ttheh tinak a si hrimhrimlo. Asinan a dikmi tla cu a um ve ding tin ka ruat.
1) Kawlrawn ih vaih nak: Laimi tampi, ka theih suallo le a bikin Falam peng pawl hi kawlrawn ah Laimi ah cun a vai tam bik kan si ding tin ka ruat. Bulpak inn sungsang harsatnak ruangah maw lole tthangsonak duh ah maw, kan vaih ciamco nak a san cu a um ko ding. A tthatnak tla tampi a um mi a um ko ding. Asinan, himi kawlrawn hi Lairawn ih kan cang tir tumnak in Falam mipi/ Falam ttong hmang pawl ttahtthim nak ih in hmang bikmi Falam khua tthangsonak ding tampi lamzin a khamnak a um tin ka hmu. Cubakah, a rak umcia kan unau, ttong dang hmang pawl thawn ral ah in cang tir nak ah a suak. Hmun le hmathar neih cu a sualnak a umlo nan, Falam mi tahfung a si mi kan khawpi Falam ttumsuknak ah hmun le hmathar kan nawrnak hi a canglonak ding a thupi zet.
2) Ziangtin lamzin a kham?: Kan upa, kan pa le thuruat thiam hrekkhat in kawlrawn ih vai a tthatzia rak simtu an tampi. Asan cu kan tam vivo ah cun, kan ram a si leh mai ding & nuntu khawsaknak a awlsam..tvp. Asinan tunitiang ah cun, mipum in kawlrawn/Lairawn ah kan va tam hmangah, “Falam” khua a si cuang hrihlo. Nehhnu ah a va si leh hmanah, Falam khua a um ciami kha kawlrawn/Lairawn ah tthawn a theih cuanglo. Falam pawl ih khawpi cu Falam a si ringring thotho ding. Falam mi pawl ih tahfung cu Falam khua a si ringring ding. Himi in Falam khua ngainat nak tampi a siatsuah tir thei. Falam khua a thupit ding tlukin thupi ah ret lonak lungput a suak/um tir thei.
3) Ziang kan tuah ding?: Ka duhdawt zet mi le ka rinsan zetmi ram hrangih kum reipi ka hnattuan pi pakhat in inn (hall) ttha ngaingai, mawizet, man tamzetman, kawlrawn/Lairawn ah a sak. Amah hnenih ka sim mi cu ka lungawipi ko nan, khami inn mawi deldel pi kha Falam khawsungah rak sak sawn sehla, a va mawi in a va zah um zik ve ka ti. Falam ih a saklo mi ka pamhmai tuk. Falam unau, tu ni ah kan tuah theimi a um mi a tampi, Falam khawsung rori ah tuah/sak ciamco uh si. Inn tthattha kan sak ah cun, in sak nak ih hnattuan mi in, mi tampi sum hlawh nak a suahpi phah fawn. Riahbuk (hotel) tum pipi kan sak thei hrihlo hmangah, ramdangmi Lailun, Rihdil, Lente bel tuahnak lam rak zoh tikih riaknak ding riahbuk (Bungalow) tete sak tum uh si. Um/nun khawsak nak nuam si ding le to delhaw in khawte lam khalin kawlrawn/Lairawn lam hngakin Falam an pan thei nak ding cun, Falam pa/nu na parah a tthum aw ttheh.
Falam ttong hmangmi kan zaten, Falam khua hmu dahlo le Falam ih suaklo mi kan tampi ding. Asinan, Falam khua tthangso nak ding hi Falam ttong hmangmi ka si ruangah ka ttuanvo a si hrimhrim timi lungput kan neicio a ttul. Falam khua a tthangso ah cun miin Falam nu Falam pa nan va ti ttha ve, nan va tthangso ve ti a si ding. Kawlrawn/Lairawn a tthangso mi kha, zohman nih Falam khua a va tthangso ve in ti lemlo ding. Nan va darhaw ve tiih in ti sawn riangri tu an um (himi zawn ah Lairawn a thupi lo tinak si sawnlovin, Falam mi hrangah #1 cu Falam khua siseh ti duhnak san a si). Falam nu/pa khuai na um khalah, tumtah nak neiin, Pathian ih pekmi Falam ttong hmang na si ah cun, Falam khua hrangah tin tuah/ttuan suak vivo uh si. Pathian ih in pekmi kan khua, kan ram, kan miphun, kan ttong khaisang in kilkhawi uh si.


************************************************************************

Theihkaunak 47


1. Ihkhung parih tlak ruangih thi cu million 2 ah pakhat tluk a si
2. Holland ram ah, dawr sung ih ‘basket’ hmanglo in na um le an lo cawh thei.
3. Rampai ‘duck’ in zinglam lawngah tii an ti.
4. Eiffel Tower cu 1930 ih Empire State Building an sak hlanah, leitlun ih inn sangbik a rak si.
5. Awnmawi ngai phah ih ‘operation’ tuahtu siibawi pawl cu, an thiam hleice cuang ti hmuhsuak a si.
6. Leitlun ih tthenli tthenkhat caw pawl cu India ramah an um.
7. ‘Honeymoon’ an feh duh bik nak hmun cu Hawaii a si.
8. ‘Cubic’ khat (one cubikc foot) sui cu pound 1,200 hnakin a tam deuh.
9. 85% ‘Valentine’s Day’ card cu nunau pawl ih lei mi an si.
10. Mt. Rushmore ih American president pali lem tuahtu Gutzon Borglum cu a ttheh suak nak ding thla mal te duh ah a thi. Kum 14 sung a tuah.
11. Minung ih rim kan theih theinak cu milu ‘postage stamp’ tia hrawng a si ih, uico ih rim theih theinak cu ‘handkerchief’ tia hrawng a si.
12. Holland ram cu leitlun ih minung ‘per square mile’ ah um tambiknak ram a si.
13. Albania in lusut ‘nodding’ cu ‘no’ tihcaan a si ih, luthing ‘shaking the head’ cu ‘yes’ ti can a si.
14. Atlantic Ocean ti cu Pacific Ocean ih ti hnakin a al sawn.
15. ‘Medieval’ san laiah, Japan pawl in lungkimnak an tuah tikah, zun/zin an thawh tlangih, an zun/zin in X pianhma neiin an luang tir.
16. A tlangpi in American mi pakhat ih kumkhat sung coffeine in mi in, rang pakhat a thi tir thei.
17. Andorra ram cu hna neilo ‘unemployment rate’ zero a si.
18. Hramlak vui/saipi nih nazi 16 sungah hramlak-rawl pound 100-1000 tluk a ei thei.
19. ‘Eraser’ thil ngansual tikih, malhnak cu pencil zimah 1858 ah Hyman Lipman in a rak bun thok.
20. ‘Gypsy moth’ timi pangan a pa in a nu virgin ‘moth’ ih rim cu peng 1.8 hlat ihsin a thei thei.
21. ‘Jelly fish’ timi nga cikhat cu 95% tidai a si.
22. Kan leilungpi hi ‘flat’ in um in, tipi thuanthum ti pawl hi cumi parah um si bang sehla, tidai cu peng 2 tluk thuk a si ding.
23. Hmaisabik president TV ih thusimnak cu 1955 ah a si ih, Eisenhower a si.
24. President Bush le Saddam Hussein ih kedan ‘shoes’ cu a tuahsaktu an bang aw Italian mi a si.
25. Kalauk ‘camels’ in mit-ttial ‘eyelids’ pathum an nei.
26. Mirang in India ram kum zabi 17 ih a lak hlanah, leitlun ih ramlianbik a rak si.
27. ‘Hambugers’ cu Germany ram ih ‘Hamburg’ khua hmin an lakmi a si. Himi khuaah, a rak lar hmaisabik.
28. ‘Sea turtles’ timi tipi thuanthum sungih cumkheng cu kum 35 sung rawl ei lo leh ti in lo in a nung thei.
29. American ih hnattuan 18% in ‘Friday’ ah damlo ‘call sick’ an nei tam bik ih, ‘Tuesday’ cu call sick’ an nei malbik (11%) ni a si.
30. ‘Seagull’in ti al ‘sea water’ in theinak ‘special glands’ a nei.
31. USA president 20th nak James Garfield cun, a kut khatlam in Greek leh khatlam in Latin ca a rual in a ngan thiam.
32. ‘Shark’ timi ngapi pawl cu zarhkhat sungah a haa pawl an tto sal thei.
33. ‘U.S Revolutionary War’ laiah, Philadelphia cu leitlun ih, mirang ttong hman tambikmi umnak khua 2nd nak a si. Pakhat nak cu London.
34. USA ih paisa, pia nga pum cu 75% copper leh 25% nickel ih tuahmi a si.
35. Lemcangthiam laksawng ‘Oscar’ peknak ih, ‘speech’ saubik simtu cu Greer Garson (1924) a si ih, nazi pakhat a rei.
36. Kan zaten nu pumsung ihsin kan suahpekah, “color blind’ kan si.
37. ‘Jelly fish’ timi nga cu 95% ti a si ih, minung cu 75% ti kan si.
38. Minung ih khuh ‘cough’ in thli nazi pakhat peng 60 tluk cak in a suak tir.
39. A tlangpi in minung pakhatih lu ritlam cu pound 8 tluk a si.
40. Million 40 hnakih tam American pawl cu kam rimsia/kaathu natnak an nei.
41. ‘Shrimp’ kaikuang ih lung ‘heart’ cu a lu sungah a um.
42. Thlapi cu leilung ihsin a hlatnak ah kumkhat 1.5 inches tluk in a tthawn aw vivo.
43. Hmaisabik ‘telephone book’ cu cahmai pakhat lawng a si ih, hmin 50 a um.
44. Tuu,rampia, leh arcang cu hmaisabik ‘hot air bollon’ to tu an si.
45. ‘Red Cross’ timi cu Arab ram pawl ah ‘Red Crescent’ tin an ti.
46. Hlanlai Rome sanah, mipa pawlih zun/zin cu hnipuan color nak hrangah le hnipuan hak/khawng tir nak dingah an zuarin an rak hmang.
47. Mi pathum ah pakhat lawngin, ‘public bathroom’ hman tikah, an kut an khawlh.
48. Rang leh caw cu, ding hmunin an itthat.
49. Ting tthancak bik cu zunglai a si ih, tthanhar bik cu zungpi a si.
50. A tlangpi in mi pakhat in kumkhat ah a itnak tuahnak ah peng 4 tluk a feh.
51. Ni (sun) hnu ih leilung naihbik arsi umnak cu leilung ihsin peng 25,000,000,000,000 tluk hlatnak ah a um.
52. Hmaisabik ‘Sony company’ ih tuah suakmi cu ‘rice cooker’ a si.
53. ‘King cobra’ timi rul ih tur cu minung 13 tluk thih tir theinak a nei.
54. ‘Apollo 17’ cu neitabik thlapi par ih fehtu an si.
55. ‘Ostrich’ timi vate tum pawl ih mit cu an thluak hnakin a tum sawn.
56. USA ah nupa tthenaw a tam le, ‘toys’ pawl khal an zuar cak deuh.
57. Thlanhri pot ih hnattuantu pakhat in nikhat ah thlan gallon 4 lai a suak tir.
58. Kumkhat sungah American mi pakhat in a tlangpi in, vui-ar ‘turkey’ pound 18 tluk an ei.
59. 1996 ih suahmi ‘Webster’s dictionary ah cafang 315 an ngan sual.
60. American mi pakhat in a sumlutmi sung in 18% cu feh-suksonak le 13% cu ei le in ah a hmang.