A Tthalam ih Thuruat Theinak

Na khuat-hai a hrek a khat maw, a hrek a lawng? timi thusut nakih na sang danih zirin, thil a ṭhalam ih hmutu maw a selam ih hmutu na si tinak a lang tir an ti. A ṭhalam ih hmuhthiamnak timi cu thil a ṭhatheibik ih cang ding zum ngamnak a si ih, a selam ih hmuthiamnak cu thil a se zawngin cang ding lawngih zumnak neih kha a si. Thil harsat, mangbang ton caan ah ziangtin na ruat hmaisabik; “hi cu ka ti thei mai ding” lole “Aaa, hicu ka tuah thei dingmi a silo” na ti maw?  Harsat mangbang ton caanih na ruat hmaisabik dan, “a cang theilo” tih lampaang a si ahcun, thil a selam ih hmutu na si tinak a si.

Minung cu kan ruahnak vekin kan nung, kan tuah. Rualpi lole na mi theihmi lakah, phunciar ringring na thei dah maw? Pakhat hnih cu, cuvek rualpi, hnaṭuanpi kan nei cio men ding. Ziangvek thuhla rel khalah, phunciar le mi mawhthluk hmangzet an um ṭheu. Hivek kiangah rei tuk um a sile, a kiang umtu khal thil a se zawngin a hmu tir thei. Mi tampi cu hivek pawl kiangah um an paihlo zet. Sinan, thil ṭha zawngih hmuthiamtu pawl kiangih um cu zokhal nuam an ti. Hivek pawl hi suahpek ihsin neihciami a si ve ce lo. Teimak suahin, a ṭha zawngin thil tuah le hmuh tumnak ruang sawnah a si.

Mi hrekkhat cu zing an thoh veten, lungawi aipuangin tho an um laiah, hrekkhat cu thathozet ih um ding hi teimak suah ṭenṭo ṭul tla an rak um thotho. Hrekkhat hrangah a ṭha zawngih ruahnak hi a harsatuk a si ahcun, teimak suahih mahten zirhaw vivo a ṭul. Harsatnak kha a sung pek ding silo, teimak suahnak ah hmangthiam sawn ding a si. A ṭhalam ih thuruat thiamtu si hi, inn sungsang, hnaṭuannak le khui tawk khalah ṭhanso duhmi hrangah, a ṭulzetmi thil pakhat a si. Cumi hrangah na “ready” zo maw?

 

A ṭhalam in thuruat hmangtum aw:

Hmaisabik ah a se zawngih thuruatnak kha a ṭhalam in na thlengthiam ding a ṭul. Zing na thoh ihsin zan na ih sal tiang a ṭha zawngin thil tuah tum ding. Ruahnak ṭhalo, a rak lut tinten, ruahnak ṭhalo kha ti tawpih, ruahnakṭha sawn thawn thleng thiam tum lohli ding. A tanglam ih nganmi hi www.mayoclinic.com ta lak sawngmi an si.

A se zawngih ruahnak pawl:

 

Hivek thil cu karak tuah dahlo

Ka hrangah a harsa tuk

Caan in in daihlo

A cang thei hrimhrimlo ding

Thlengaw ding cu a harsa tuk

Zonih hman in biak duhlo

Hibak ka tiṭha thei cuanglo ding

A ṭha zawngih ruahnak pawl:

Himi thilthar cu ka hrangah zir tlak rori si

Phun dang deuh zawng talin ka tuahsuak thei ko ding

Khuimi a thupi sawn timi zohin tuah vivo thei si ko ding

Ka zuam dingih a cang thei ko ding

Himi caanṭha hi hmang thiam uh si

Mi thawn nelaw dingin, ka zuam sinsin ding

Ka zuamsal dingih ka tuah thei mai ding

Ziangtin tuahsuak ding timi ah na thinlung zaten retaw:

Buaibainak lole thil tuahṭhat ṭulmi ah na thinlung zaten ret thiam aw. Thil a ṭhalam ih ruatthiamtu pawl cun, buainak hnakin ziangtin kan tuah ding timi an zoh hmaisa sawn. A se zawngih ruattu pawl hrangah cun, an harsazet ṭheu. A ṭha zawngih ruatthiamtu cu a ruahnak kha a simfiang thiam tengteng ṭul. Harsatnak le buainak a suak le a um tikah, cahnah parah ziang ti zawngin tuah le a ṭhabik ding timi ruahnak pawl ngan zuamaw. Himi in tampi a lo bawm dingih, na hnaṭuannak siseh, na umnak hmuahhmuah ah engthawl zetin na um thei ding.

A se zawng hlirih ruahnak neitu silo zuamaw:

Mi tam sawn cu a se zawngih thil ruat ringringtu kan si ṭheu. Zonih hman kan ruahnak cu zankhat sungah in thlengsak theilo nan, kan ruahnak nitin ṭhanso dingin pakhat cio in ṭuanvo kan nei. Mi hrekkhat a se zawngin thuruat an hmang tikah, an tuahmi le an ṭuanmi tiangin a siatsuah thei. Cubakah mi pakhat hnu pakhat khal a va suanaw vivo thei. Ruahnak ṭhalo nih na nuncang ziaza lo “control” lo dingn ralring aw. Nangmah ten a ṭhalam ih thil hmuthiamtu sinak na hril thiam a ṭul. Cutin na hril thiam ahcun, khuat-hai a hrek a khat, lole a hrek a lawng tiih na hmuhnak kha, thil tihtheinak thawn khuathai a liam in a liam hluahhlo tin hmu thiam ding.

 

(Positive Thinking Skills: timi Mirang cahram, a tawi zawngin lehsalmi a si)